پنج شنبه, 06ام تیر

شما اینجا هستید: رویه نخست زبان و ادب فارسی زبان پژوهی

زبان پژوهی

واژه مشترک پات = پاد در زبانهای ایرانی و ارمنی

در گفتار زیر خوانندگان گرامی نخست به مدارک و شواهد غیرقابل ردی از یکی بودن ریشه دست می‌یابند و به‌ضرورت مختصری نیز از معانی برخاسته‌یِ از آن و همین گواه آن خواهد بود که مسیر پژوهش درست می‌باشد و چنانچه پژوهشگران تمایل به آگاه شدن از همه‌یِ مقاله را دارند، آن پیشکش خواهد شد.

چرا در سینما «فارسی» پاس داشته نمی‌شود؟ - وقتی سینما هم محل هجوم به زبان فارسی می‌شود

با وجود اینکه به طور متوسط در سینمای ایران سالانه ۶۰ تا ۷۰ فیلم ساخته می‌شود و در صدور پروانه‌های ساخت نیز دقت نظر زیادی صورت می‌گیرد اما گاهی وقت‌ها زبان فارسی در سینما پاس داشته نمی‌شود.

واژه‌گزینی علمی با استفاده از «شاهنامه»

برای بقاء و پایـداری زبان فارسی باید این زبان را به واژه‌های نو برای بیان مفاهیم نو مجهز کرد. واژه‌گزینی و واژه‌سازی روشها و ضوابطی دارد که باید به تدوین آنها پرداخت و براساس همین روش و ضوابط، به واژه‌سازی اقدام کرد. شاهنامهٔ حکیم فردوسی منبعی است که می‌توان از آن برای اخذ روشها و ضوابط واژه گزیـنی بهره گرفت. در شاهنامه واژه‌هایی وجود دارد که می‌توان از آنها مستقیـماً برای بیـان مفاهیم نو استفاده کرد.

دفاع از زبان فارسی - استاد علامه عباس اقبال آشتیانی

 این مقاله را بیش از پنجاه سال پیش استاد علامه دکتر عباس اقبال آشتیانی تاریخنگار معاصر در باره ی مسائل « آموزش و گسترش زبان فارسی در بیرون از مرزهای ایران » نوشت . یک نکته ی برجسته در این مقاله که از چشمان تیزبین این استاد علامه دور نمانده است این است که بسیاری از زمان ها کسی که می خواهد در راستای بهبود و گسترش و پیشرفت چیزی کاری انجام دهد از روی نادانی و کم دانشی کاری می کند که دستاورد آن بدترشدن وضعیت ناتوان شدن و آسیب رساندن است . به زبان دیگر استاد اقبال آشتیانی در این مقاله به خواننده ی جستجوگر می گوید کسی که می خواهد به گسترش زبان فارسی یاری برساند دارای چه ویژگی هایی است و گسترش یک زبان و ادبیات باستانی مانند زبان و ادبیات فارسی را چگونه می توان بالندگی بخشید .

زبان‌شناسی و ویرایش در گفت وگو با استاد احمد سمیعی گیلانی

استاد احمد سمیعی گیلانی، از اعضای پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سردبیر نشریه علمی ـ پژوهشی نامه فرهنگستان، ویراستار برجسته ایران، و صاحبنظر در سه حوزه علمی زبان شناسی، ویرایش و رسم الخط زبان فارسی است. ایشان علاوه بر ترجمه، تألیفاتی نیز، به ویژه در زمینه ویرایش و نگارش، دارند. گفت وگوی حاضر، درباره بعضی مسائل بحث انگیز در سه حوزه یاد شده است.

فارسی بنویسیم

زبان فارسی دچار عوارضی شده است. این عوارض از دو راه عمده به زبان ما راه یافته است: یکی از راه ترجمه‌های ناشیانه و دیگری از راه نوآوری کاذب و نوخامَگی. در همهٔ مراتب زبانی، از آوایی گرفته تا بلاغی و هنری، ناهنجاریهایی دل‌آزار به چشم می‌خورد که برخی از آنها حتی الگوهای بیان عواطف و افکار ما را دگرگون ساخته است یا به الگوهای بیگانه بدل کرده است. عناصر بیانی بیگانه چندان کاربرد پردامنه و شایع یافته است که در نوشته‌های تألیفی و حتی در گفتار و محاوره، بی‌آن که به غریبه بودن آنها توجه شود، به کار می‌رود. کار به جایی رسیده که نزدیک است میان نسل گذشته ونسل امروز از حیث شمّ زبانی جدایی افتد: آنچه را که پدران بیگانه یابند فرزندان آشنا بینند و آنچه برای پیران معهود و مأنوس است برای جوانان غریب و مهجور جلوه کند.

در همین زمینه