جمعه, 14ام تیر

شما اینجا هستید: رویه نخست زبان و ادب فارسی ادبیات

ادبیات

مقدمهٔ کلیله و دمنه و باب برزویه طبیب دریچه‌ای بر فرهنگ و تربیت در ایران باستان

تأمل در مقدمه کتاب کلیله و دمنه و باب برزویه حکیم این کتاب نشان می دهد که این دو بخش از افزوده های بزرگمهر حکیم و یا به اعتقاد برخی از ابن مقفع است.

به مناسبت اول اردیبهشت، روز جهانی سعدی - سعدی و چیستی زیبایی

این‌ سالها برخی‌ از محققان‌ در سخنان‌ و نوشته‌هایشان‌، از اصطلاح‌ «زیبایی‌شناسی‌ سخن‌پارسی‌» استفاده‌ کرده‌اند و می‌کنند. مرادشان‌ از زیبایی‌شناسی‌ سخن‌ پارسی‌، تحلیل‌ شعر فارسی‌ از دیدگاه ‌بدیعی‌ و بیانی‌ و به‌ طور کلی‌ از دیدگاه‌ بلاغی‌ است‌.

مسیح (ع) در ادب فارسی

هشتمین مجموعه درس‌گفتارهایی درباره حافظ به بررسی «نفس مسیحایی در شعر حافظ» اختصاص داشت که با سخنرانی خانم دکتر نسرین فقیه ملک مرزبان، در مرکز فرهنگی «شهر کتاب» برگزار ‌شد. در این بحث که مقارن با ولادت حضرت مسیح (ع) بود، با بررسی پیشینه حضور آن حضرت در قرآن کریم و تاریخ ایران، به بررسی روشهای حضور بلاغی این مفهوم در ادب فارسی و به ویژه غزلیات حافظ پرداخته ‌شد.

سخن از یک ایرانی پاک نهاد - نظامی گنجه‌ای (گنجوی)

پژوهندگان و اندیشمندانی که در ادب فارسی تفکر و بررسی نموده‌اند. از میان شعرای ایران شش شاعر را برتر می‌دانند- فردوسی، نظامی، عطار، مولوی، حافظ و سعدی. نظامی در سال 530 هجری قمری از مادری کرد در گنجه زاده شد. تمام عمر هشتاد و چهار ساله‌اش را در گنجه به سر آورد جز مدت کوتاهی به دعوت قزل ارسلان به سی فرسنگی گنجه سفر کرد.

واژگان فارسی ابن سینا و تأثیر آنها در ادبیات

لغات و اصطلاحات علمی عربی، تا زمان ابن سینا استقرار نداشت و هرکس به سلیقه خود – رسا یا نارسا- کلماتی را استعمال می کرد؛ ولی از زمان شیخ اصطلاحات استقرار یافت و هرچه را او در کتب خود به کار برد برای اخلاف به منزله لغت و اصطلاح رسمی شد و حکم لغات موضوعه را یافت. برخی از این اصطلاحات از پیشینیان است که شیخ با انتخاب و استعمال آنها، موجب رواج آن کلمات گردید و برخی دیگر ساخته خود اوست. خواجه رئیس همان گونه که در مصنفات عربی خود به توسعه لغات و اصطلاحات زبان عربی خدمت کرده، در آثار پارسی خویش نیز موجب وسعت دامنه لغات فارسی و مورد استعمال آنها شده است. اینک دانشنامه او برای ما گنجینه ای است از اصطلاحات حکمی.

پرندگان اساطیری دیوان حافظ

ادبیات فارسی آئینۀ فرهنگ ایرانی است، چرا که مسائل فرهنگی با سروده شدن در زمان خویش، مانایی بیشتری می‌یابند و با گذر زمان به عنوان مواد خام پژوهش های تاریخی ارزش خود را روشنتر می‌سازند. اما بهره گیری از اسطوره‌ها و مصداق‌های اسطوره‌ای در شعر برخی شاعران به نوعی  یادآوری داشته‌های فرهنگی یک ملت است. اسطوره‌هایی که مرز میان افسانه و تاریخ است، دراین مرز گاه افسانه‌ها پر رنگترند و گاه رگه‌هایی از تاریخ خودنمایی می کنند.

در همین زمینه