پنج شنبه, 06ام تیر

شما اینجا هستید: رویه نخست نام‌آوران ایرانی کوروش بزرگ

کوروش بزرگ

کیخسرو و کوروش

بنا بر روایت شاهنامه، چند ماه پس از کشته شدن سیاوش در توران به فرمان افراسیاب، فرنگیس، زن سیاوش و دختر افراسیاب، فرزندی می‌زاید به نام کیخسرو. افراسیاب به علت پیشگوییهایی که درباره کیخسرو کرده اند، از او بیمناک است(دفتر دوم، 367/2398 به جلو)، ولی سرانجام از کشتن کودک چشم می‌پوشد، بدین شرط که پیران او را به شبانان سپارد تا در میان آنان بزرگ شود تا مگر از نژاد خود چیزی نداند. چون کودک به هفت سالگی می‌رسد، پیران او را به نزد افراسیاب می‌آورد و کیخسرو به سفارش پیران خود را در حضور افراسیاب به دیوانگی می‌زند و بدین ترتیب از مرگ می‌رهد. سپس ترگیو به توران می‌رود و کیخسرو و مادرش را به ایران می‌آورد. پس از آن که کیخسرو در ایران به پادشاهی می‌رسد، به توران لشکر می‌کشد و پس از جنگهای دراز، سرانجام بر افراسیاب دست یافته و او را به کین پدر خود می‌کشد.

ذوالقرنین در قرآن

شخصیت ذوالقرنین طبق نظریه قرآن، ذوالقرنین مردمى مؤمن به خدا و معاد بوده است، کوروش نیز طبق نظر تاریخ و کتب عهد عتیق چنین بوده است. ذوالقرنین پادشاهى عادل و رعیت‏پرور و داراى رافت و احسان بوده; کوروش هم طبق تاریخ، کتب عهد عتیق و نظر مورخین قدیم مانند «هردوت‏» و دیگران پادشاهى با مروت، فتوت، سخاوت و کرم بوده است; چنان که از تاریخ زندگى او و برخوردش با یاغیان و جبارانى که با او مى‏جنگیدند یا او با ایشان جنگیده است، معلوم مى‏شود.

کوروش بزرگ در روایات ایرانی

ظهور کوروش را در نیمه قرن ششم ق. م باید از معجزات حوادث تاریخ، لااقل برای‌نژاد آریایی شمرد. در این سال‌ها، دو حکومت بسیار مقتدر و قوی و در عین حال متجمل و ثروتمند، در آسیای صغیر و دشت‌های غربی ایران وجود داشت که یکی دولت لیدی و دیگری دولت بابل بود.

آیا مراد از ذوالقرنین، كوروش است؟

بلعمی در ترجمه‎ی تاریخ طبری آورده است كه ابن‎عباس گفته است چون مشركان مكه در بحث و احتجاج با رسول الله (ص) فرومانده بودند، از یهودیان مدینه (خیبر) یاری خواستند و ابوجهل را برای مشورت و چاره‎جویی به نزد آنان فرستادند. «پس جهودان همه گرد آمدند و كتاب تورات پیش اوردند و از آن جا سه مساله بیرون آوردند.»

داستان کورش بزرگ

در آن‌جا رخ داد، در همان سرزمین خسته از جنگ و ستم، در جایی که بعدها دلِ ایران‌شهر شد و کوتاه‌زمانی است که خود کشوری شده، و باز هم‌چون پیش از آن هنگامه‌ی تعیین‌کننده، درگیر جنگ و ستم است؛ بر روی هِرَمی در جنوب که امروز زیر بیش از دو هزار سال خاک و سنگ پنهان است. اما 2500 سال پیش، این معبدِ هرمی‌شکل که نماد غرب شهر باشکوه بابل بود، تبدیل به پهنه‌ی یکی از مهم‌ترین روی‌دادهای تاریخ بشری گشت، روی‌دادی که انسانِ سرگشته را باری دیگر به سوی وجدان‌اش رهنمون شد.

کوروش بزرگ سرودهٔ منصور رهبری

ای که در پهنه تاریخ جهان نام وری
ای که در عدل و عدالت به جهان پر هنری

در همین زمینه