پنج شنبه, 30ام خرداد

شما اینجا هستید: رویه نخست تاریخ تاریخ كهن و باستان

تاریخ كهن و باستان

در آیینهٔ تاریخ - مجله خواندنی شماره 78

نقش تصویر کوروش، باقی مانده از عهد باستان / سیاستهای 24 قرن پیش ایران در منطقه مدیترانه / ایجاد شهر قزوین به دستور شاپور یکم.

پیدایش اجتماع همگرا در نیم‌سده‌ی نخست برآمدن هخامنشیان

با بررسی چهره‌ی سیاسی و اجتماعی آسیای غربی و تغییرات آن در میانه‌ی هزاره نخست پ.م. درمی‌یابیم که برپایی امپراتوری هخامنشی به جدال‌های رایج در این منطقه طی هزاره‌ی پیشین پایان می‌بخشد و سیاست به‌کارگیری اقوام گوناگون در یک دستگاه اقتصادی فراگیر آنان را برای پذیرش در ملتی هم‌گرا و یکپارچه آماده می‌کند. هم‌چنین گرامی داشتن رسوم و آزادی بخشیدن به اندیشه‌های گوناگون دینی، زمینه‌ی بروز نبردهای تازه را محو می‌سازد.

آیا اعراب کتاب‌های ایرانیان را سوزاندند؟

در کتابی پهلوی به نام دینکرد گفته شده است که در قرن سوم میلادی متون علمی در ایران جمع‌آوری شده: «شاپور شاهنشاه، پسر اردشیر نیز فرمان داد (تا) نوشته‌های غیر دینی را در (رشته‌های) پزشکی، ستاره‌شناسی، حرکت، زمان، فضا، گوهر، جهش، شدن، تباهی، دگرگونی، منطق و دیگر فنون (دانش‌ها) و مهارت‌ها که در سراسر هند، روم و سایر سرزمین‌ها پراکنده بودند، گرد آوردند و آنها را با اوستا مقابله کنند»

آموزش و پرورش در ایران باستان

با نگاهی گذرا به تاریخ آموزش و پرورش در ایران باستان، این باور که ایرانیان از پیشتازان معارف بشری بوده و حق بزرگی بر تمدن بشری دارند محکم‌تر می‌شود. باشد که ما و آیندگان به یافته‌های علمی گذشتگان مهر بورزیم، آن‌ها را دوباره بررسی کنیم، برای رفع کاستی‌ها بکوشیم و چیزی بر آن بیفزاییم و آن را پر بارتر به آیندگان بسپاریم.

ایرگان یا ورگان

در سال 1987 گروه مهندسانی که برای ساخت سد به منطقهٔ آرکام (Arkaim) در جنوب استپ‌های اورال گسیل شده بودند، از وجود سازهٔ بزرگی در آن جا آگاهی دادند؛ اما مقامات وقت اتحاد شوروی که سخت مشتاق ساختن سد و به دست آوردن برق بودند، بدان اهمیت ندادند. سرانجام با فرو پاشی اتحاد شوروی، طرح سد سازی در منطقهٔ آرکام نیز کنار گذاشته شد و امروزه سازهٔ موجود در آن، از جاذبه‌های گردشگری مهم می باشد.

در سوگ شهر استخر و مردم دلاور آن

استخر کجا بوده است. برای یافتن پاسخ به بخش‌هایی از این پرسش‌ها و پرسش‌های دیگر راهی جز یک جست و جوی دقیق و فراگیر در متون تاریخی همراه با اکتشافات و پژوهش‌های باستان‌شناسانه وجود ندارد. البته پژوهش‌های باستان‌شناسانه در کشوری مانند کشور ما صحبت یک سال و ده سال نیست، صحبت قرن است. در این مقاله کوتاه سعی می‌شود پهنه شهر استخر بازشناسی شود. شاید دیگر هم میهنان بکوشند برای دیگر پرسش‌ها پاسخی بیابند.

در همین زمینه