پنج شنبه, 06ام تیر

شما اینجا هستید: رویه نخست تاریخ تاریخ تجزیه

تاریخ تجزیه

جداسازی گرجستان از ایران

درست با تاجگذاری فتحعلی شاه، آراکلی‌خان حاکم گرجستان که دل و جان به روسها سپرده و دم از جداسری می‌زد, درگذشت و پسرش به نام گرگین‌خان (گئورگی)، به جای او نشست. گرگین‌خان برخلاف پدر، خود را مانند اسلافش شهروند دولت ایران می‌دانست. از این‌رو، حاضر نشد که از تزار روسیه پیروی کند.

به انگیزهٔ سالگرد تحمیل قرارداد گلستان به ایران

روز دوم آبانماه 1192 (24 اکتبر 1813)، با وجود 10 سال پایداری و جان‌فشانی ایرانیان، بر اثر خیانت فرانسویان و سپس انگلیسیها در اتحاد با ایران، قرارداد گلستان به ملت و دولت ایران تحمیل شد. بر اثر این قرارداد شوم، بخش بزرگی از سرزمین قفقاز از ایران جدا شد و به زیر یوغ استعمار روس درآمد.

عکس قرارداد گلستان به روایت بایگانی اسناد وزارت امور خارجه

با تحمیل قرارداد گلستان به ایران، ولایت‌های قراباغ و گنجه و اولکای خوانین‌نشین شکی و شیروان و قبه و دربند و بادکوبه و هر کجا از ولایت تالش که در اشغال روسیان بود، تمامی داغستان و گرجستان و محال شوره‌گل و آچوق‌باشی و گروزیه و منگریل و آبخاز و «تمامی اولکا و اراضی که در میانه قفقاز و سرحدات معینه‌الحالیه بود و نیز آنچه از اراضی و اهالی قفقاز الی کنار دریای خزر متصل است، مخصوص متعلق به ممالک ایمپریه روسیه می‌دانند».

تجزیه در تجزیه - از جدایی افغانستان از ایران تا تجزیۀ افغانستان

دوست محمدخان امیر کابل، فریفته‌ی دولت انگلیسی هندوستان شد و خودسرانه روز 10 فروردین 1234 (30 مارس 1855) با آنان قراردادی بست. از آنجا که دولت ایران، هرات و قندهار و کابل را بخشی از سرزمین ایران می‌دانست، به والی خراسان فرمان داد که نگذارد قندهار و هرات مورد یورش دوست محمدخان قرار گیرد.

گاه‌شمار تجزیهٔ‌ ایران‌

روند شومی که به شکل گیری مفهومی به نام «تاریخ تجزیهٔ ایران» در متن‌های تاریخی ایران معاصر انجامید، از دوم امرداد 1162 خورشیدی و با امضای قرارداد تحت‌الحمایگی میان گرجستان و روسیه آغاز شد. پس از آن، در دوره‌ای یکصد و پنجاه ساله، بزرگترین «تجزیهٔ سرزمینی» در تاریخ جهان شکل گرفت و طی آن، نزدیک به دو سوم از پهنهٔ کشور ایران با دست‌اندازی‌های روسیهٔ تزاری و توطئه‌های دولت انگلستان از پیکر آن جدا شد.

آشنایی با عهدنامه پاریس

عهدنامه پاریس در سال 1857 و پس از دومین جنگ ایران با انگلیس بر سر مساله هرات، برای صلح میان دو کشور در پاریس به امضا رسید.

در همین زمینه